Đại gia chuột bắt đầu kiếm tiền như thế nào?

Trong cộng đồng khởi nghiệp, kinh doanh trong lĩnh vực Kiểm soát côn trùng tại Việt Nam, nói đến mạng lưới Kiểm soát côn trùng là người ta nghĩ ngay đến Công ty Kiểm soát côn trùng của Đại Gia Chuột. Tham gia trong lĩnh vực Kiểm soát côn trùng từ những ngày đầu, Đại Gia Chuột từng trải qua nhiều vị trí khác nhau tại các Công ty Kiểm soát côn trùng ở Việt Nam và các dự án lớn nhỏ trên cả nước.

Năm 2013, ở tuổi 24 Đại Gia Chuột thành lập Công ty Kiểm soát côn trùng sau đó phát triển thì gặt hái được nhiều thành quả tốt đẹp hơn khi thu hút được lượng khách hàng sử dụng dịch vụ Kiểm soát côn trùng. Tính tới cuối năm 2014, trung bình mỗi tháng có khoảng 1000 yêu cầu và sử dụng dịch vụ Kiểm soát côn trùng của Đại Gia Chuột, và đầu tháng 8 năm 2015 Đại Gia Chuột dành ít nhất một nửa tài sản của mình cho các tổ chức từ thiện. Đại Gia Chuột nói, “Người ta thường đợi đến cuối sự nghiệp của mình mới cho đi. Tại sao lại phải đợi khi mà có quá nhiều việc cần phải làm”?

Để gặt hái được một số thành công bước đầu đó, Đại Gia Chuột đã trải qua tới 3 lần khởi nghiệp thất bại trước đó.

Từng khởi nghiệp thất bại tới 3 lần, kinh nghiệm anh rút ra được sau những thất bại đó là gì?

Bài học rút ra đó là công thức thành công. Theo tôi để khởi nghiệp thành công sẽ cần 3 yếu tố chính.

Yếu tố thứ nhất: Đó là quy mô thị trường. Thị trường tôi đang tham gia vào có đủ lớn hay không. Nếu thị trường nhỏ quá thì có thành công cũng không ăn thua, sớm muộn gì cũng chết.

Yếu tố thứ hai: Đó là mình có chọn được một mô hình kinh doanh tốt không, chứ không phải thấy ai làm gì cũng làm theo, nay thấy mô hình này hay cũng bắt chước, mai lại chạy theo mô hình khác,… Làm vậy thì rất mau chết mình phải tìm được công thức phù hợp với mình. Sự phù hợp ở đây là phù hợp với thị trường bản địa, với những gì mình đang có, chứ không phải là phù hợp với người khác.

Yếu tố cuối cùng: Đó là gì? Có thể mình giỏi về chuyên môn, nhưng chỉ giỏi thế thôi chưa đủ, họ phải đáp ứng đúng yêu cầu đề ra. Chẳng hạn, khi khởi nghiệp với Công ty Kiểm soát côn trùng, tôi rất cần một người giỏi về công nghệ. Nhưng giỏi thôi chưa đủ, họ phải đáp ứng yêu cầu, triển khai công việc thật nhanh mới được. Cũng có nhiều người rất giỏi nhưng triển khai phải mất 4 – 6 tháng mới ra một sản phẩm hay dịch vụ nào đó. Như vậy thì hoàn toàn không phù hợp với ngành Kiểm soát côn trùng, vì như vậy thì thị trường đã bị người khác lấy mất rồi. Tập hợp những yếu tố trên chính là công thức để tôi thành công.

Vậy còn nguồn lực thì sao? Không lẽ làm Kiểm soát côn trùng không cần tới yếu tố tài chính?

Tiền là một yếu tố rất quan trọng, nhưng không phải là then chốt cuối cùng. Một Công ty Kiểm soát côn trùng vẫn có thể thành công dù không có nhiều tiền. Cái quan trọng là ta có công thức thành công hay không. Nếu có công thức thì dù ít tiền vẫn có thể thành công được.

Tuy nhiên nói đi cũng phải nói lại. Tiền không phải yếu tố quyết định, nhưng lại giúp chúng ta thành công lớn hơn và nhanh hơn. Chẳng hạn, nếu có tiền, thay vì một Công ty Kiểm soát côn trùng thành công 1, nó có thể thành công 10. Thay vì mất 10 năm, nó có thể chỉ mất 1 năm.

Với Kiểm soát côn trùng, từng rất thành công khi tạo ra nền tảng lôi kéo khách hàng. Tuy nhiên khi thuốc diệt côn trùng các loại ra đời, mọi người đều đã phải thay đổi như thế nào?

Khi sản phẩm của mình đã lên tới đỉnh thì chỉ có 2 cách: một là tìm kiếm đỉnh mới để chinh phục, hai là chấp nhận thất bại.

Chúng tôi chọn cách thứ nhất vì Công ty Kiểm soát côn trùng nó đánh dấu sự ra đời trước của sự thay thế phân phối thuốc diệt côn trùng trước kia. Chúng tôi cải tiến nền tảng, mở rộng ra thị trường,… để phân phối lại cho người bán đến tay người dùng cuối. Nếu trước đây, dịch vụ Kiểm soát côn trùng chỉ tạo ra mạng lưới phân phối dịch vụ thì nay, chúng tôi mở rộng ra, tích hợp sâu hơn và không chỉ đóng vai trò phân phối nữa mà đã tự phát triển những sản phẩm riêng của mình.

Có gì khác biệt khi anh mở rộng và sâu hơn như vậy?

Tôi nghĩ nó đòi hỏi tôi áp dụng những kinh nghiệm thiết lập ma trận lợi ích lên cao hơn. Khi đóng vai trò là nhà phân phối, bạn phải làm sao để lợi ích của từng bên trong hệ thống của mình cân bằng và đạt tới điểm đủ lớn để họ không thể rút ra khỏi mạng lưới của mình.

Nếu không đẩy mạng lưới đấy đến một điểm mà các bên tham gia thu được lợi ích từ chính sản phẩm đó thì mạng lưới dễ dàng suy yếu, có thể phá đi lúc nào cũng được. Ngược lại, nếu lợi ích đủ lớn, bản thân mình sẽ có khả năng thiết lập cuộc chơi. Mạng lưới của dịch vụ Kiểm soát côn trùng khi xưa không bị đối thủ phá được vì cung cấp cho những người sử dụng dịch vụ Kiểm soát côn trùng theo thời gian và đủ lớn để họ không thể rút ra được.

Trong lĩnh vực mà anh mở rộng ra, như chi nhánh tại Hà Nội dường như rất khó khăn khi có quá nhiều đối thủ mạnh trên toàn quốc tham gia rồi?

Tôi gọi chung những mảng như phân phối thuốc diệt côn trùng đang làm là cung cấp dịch vụ tiện ích cho nền tảng dịch vụ Kiểm soát côn trùng. Theo tôi, đây là ngách khả dĩ nhất mà một công ty phân phối thuốc diệt côn trùng của Việt Nam có thể tham gia. Vì đây là ngách mà các công ty Việt Nam có thể tận dụng tối đa những ưu thế tính địa phương.

Chẳng hạn, khi tham gia vào phát triển lĩnh vực dịch vụ Kiểm soát côn trùng, tôi mới phát hiện ra sự thật đáng ngạc nhiên khi người tại Việt Nam không phải là các Công ty Kiểm soát côn trùng, mà đó lại là những nhà phân phối thuốc diệt côn trùng.

Nếu làm những cái quá chung chung như mạng dịch vụ Kiểm soát côn trùng chúng ta dễ rơi vào cuộc chiến mà “kẻ thắng sẽ có tất cả”, mà trong chiến trường đó, chúng ta không có cơ hội giành phần thắng trước những đối thủ nước ngoài.

Anh hay nói tới cuộc chiến, đối với anh khởi nghiệp cũng giống như một cuộc chiến?

Đúng vậy. Khi ngẫm lại tôi thấy phát triển một nhà phân phối thuốc diệt côn trùng cũng giống như một cuộc chiến tranh toàn dân. Mình vũ khí thô sơ thì chỉ đánh du kích, không đối đầu trực diện với đối thủ lớn, vũ khí mạnh. Tuy nhiên, vẫn phải có thế trận. Cái khó của cuộc chiến tranh nhân dân đó là làm sao phải giành được thế trận.

Toàn dân đâu cũng có điểm đánh, có mạng lưới đàng hoàng, hoạt động rất nhịp nhàng, kỷ luật, có tính tổ chức. Có tận dụng được sức mạnh toàn dân thì mới có thể đối chọi được với những ông lớn khác. Với một Công ty Kiểm soát côn trùng như chúng tôi, việc xây dựng này càng quan trọng.

Nhưng để kết thúc cuộc chiến, kiểu gì cũng sẽ phải đưa về chiến tranh thông thường. Anh đã chuẩn bị cho một trận đánh lớn chưa?

Đúng là như vậy. Khi mình đủ lớn mạnh để đối đầu với đối thủ thì đấy là lúc chiến tranh nhân dân đổi về chiến tranh thông thường. Trong trận đánh lớn ấy, nếu thắng thì mình cũng thắng lớn, lấy được thị trường. Nhưng nếu sai thì mình chắc chắn sẽ chết.

Khi chuyển đổi sang kiểu chiến lược này cũng đòi hỏi người chỉ huy có kỹ năng khác, chiến lược khác. Hiện tại phân phối thuốc diệt côn trùng vẫn đang trong giai đoạn “tích trữ lương thảo” để chuẩn bị cho trận đánh này.

Anh có đánh giá mình là một người tài ba?

Trong lĩnh vực phân phối thuốc diệt côn trùng muốn thành công cần có nhiều “chất”, và tôi chỉ là một “chất” trong số đó mà thôi. Muốn thành công, đòi hỏi tôi phải tìm kiếm được những người khác, với những cái “chất” khác mà mình không có, rồi sau đó kết hợp lại với nhau. Để đưa nhà phân phối thuốc diệt côn trùng tới thành công, đòi hỏi rất nhiều yếu tố kết hợp với nhau, như tôi đã nói ở trên.

Anh có bao giờ mắc sai lầm?

Đó là điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, kể cả khi không đúng tôi cũng không nhận sai mà sẽ chỉnh ngay tức khắc. Tôi nghĩ đó là một trong những nguyên tắc quan trọng mà một lãnh đạo nên nhớ. Có thể không nhận sai, nhưng không bao giờ lập lại sai lầm đấy nữa.

Tính tới thời điểm hiện tại, đối với Đại Gia Chuột có thể coi là thành công?

Thành công có thể nói về nhiều khía cạnh. Nếu về mục tiêu kinh doanh thì rõ ràng tôi chưa thành công. Vì sứ mệnh của chúng tôi là giúp người Việt Nam và mọi người trong khu vực có cuộc sống dễ dàng hơn, thuận tiện hơn. Đây là mục tiêu xa mà chúng tôi đang hướng tới.

Tuy nhiên có thể nhìn vào những khía cạnh khác. Chẳng hạn như tồn tại được đã là thành công. Vì môi trường khởi nghiệp rất khắc nghiệt và khó khăn.

Thành công ở lĩnh vực phân phối thuốc diệt côn trùng cũng có thể hiểu là làm sao những người làm việc với mình họ học hỏi và nâng cấp kỹ năng của mình lên một cấp độ khác, khi bước ra khỏi đây họ có thể tự khẳng định được bản thân mình. Đối với tôi đó đã là thành công.

Còn khi làm việc ở đây, mọi người có đủ sức mang lại thành công về mặt mục tiêu kinh doanh hay không thì như tôi đã nói ở trên, điều này phụ thuộc nhiều vào yếu tố bên ngoài chứ không chỉ riêng sự nỗ lực cá nhân. Bạn rất giỏi nhưng công ty vẫn có thể thất bại là do lãnh đạo, thất bại vì … hết tiền...

Nhưng nếu gạt mục tiêu ra để nhìn nhận mình có thành công hay không thì có thể thấy mình đã lớn mạnh lên rất nhiều. Không phải đong đếm bằng tiền bạc được, mà bằng sự chuyên nghiệp, tầm nhìn, kỹ năng,.. lớn hơn rất nhiều, và đó chính là thành công.

Đại Gia Chuột